Het was een afspraak van jaren geleden, vertellen ze nuchter: ‘als één van ons tweeën ziek wordt, of komt te overlijden, dan stoppen we ermee’. We zitten aan de ‘keukentafel’, pal naast hun boerderijwinkel. Annet (48) en Richard (51) Kalter praten honderduit over hun besluit.
‘Achttien jaar lang hebben we ons samen voor de volle honderd procent voor ons bedrijf ingezet.’ Die tijd is - binnenkort - voorbij. Nu ze weten dat Richard om gezondheidsredenen een flinke stap terug moet doen, staat het bedrijf te koop. Een moeilijk besluit? ‘Ach, natuurlijk duurt het wel even voordat je dit besluit neemt, maar het is niet anders. Ook dat hoort bij ondernemen.’
Sinds hun besluit ‘wereldkundig’ werd gemaakt, spreekt de tamtam een eigen taal. Allerlei wilde verhalen doen de ronde. ‘Kalter Aardbeien stopt niet. Wij wel’, klinkt het. ‘En als mensen ons ergens samen zien, snappen ze het vaak niet’, merkt Annet goedlachs op. Richard ziet er namelijk niet ziek uit. En daar zijn ze dankbaar voor. Richard: ‘De chemo slaat aan en de medicijnen doen goed hun werk. Ik voel me - naar omstandigheden - goed. Dat wisten we drie maanden geleden ook niet.’
Keuzes maken
‘Natuurlijk staat je wereld op de kop als dit je overkomt’, gaat Annet verder. Maar, denk ik, juist op zo’n moment dan ook nog eens je bedrijf te koop zetten; zorgt dat niet voor nog méér onrust? ‘De kracht zit in ons samen’, aldus Annet. ‘En als één van ons het niet meer kan, dan is het tijd om te stoppen. Dat hebben we vanaf het begin tegen elkaar gezegd.’ Ze praten er nuchter over. Standje overleven, denk ik.
Vijfentwintig jaar geleden stapten ze samen niet alleen in het huwelijksbootje, maar ook in de witlof, kweekten ze samen honderdduizenden kroppen sla, begonnen ze een melkveebedrijf op Kamper Eiland en startten ze uiteindelijk, achttien jaar geleden alweer, in de Koekoek hun aardbeienkwekerij. Een florerend bedrijf. Een bedrijf dat nationaal en internationaal aanzien geniet. Degene die dit bedrijf overneemt, koopt een geoliede machine. Daar hebben de twee, samen met hun team, hard voor gewerkt. ‘Natuurlijk hebben we de kinderen gevraagd of zij het bedrijf wilden voortzetten’, vertelt het echtpaar. ‘We hebben een dochter van 21 en twee zonen van 19 en 15 jaar oud.’ Geen van hen had interesse. Dus restte hen niets anders dan ‘de zaak gewoon te koop te zetten’. Voelt dat niet zuur? Was het niet mooier geweest om te zien dat de kinderen het bedrijf waar je samen hart en ziel in hebt gestopt, voortzetten? ‘Nee, hoor. We weten tenslotte ook wat we de kinderen hiermee zouden aandoen’, lacht Annet. ‘Het is hard werken. Je moet, als je dit goed wilt doen, er privé heel veel voor laten. Eigenlijk ben je dag en nacht, doordeweeks en in de weekenden, altijd met je bedrijf bezig. Dat moet je kunnen, en willen. Zeker, er valt een mooie boterham mee te verdienen, maar de winst komt je niet aanwaaien.’
Verkoopbegeleiding
Eigenlijk geeft de ‘nee’ van de kinderen hen ook rust. Minder kopzorgen. ‘Je bedrijf overdoen aan een vreemde is gemakkelijker dan aan je eigen kinderen’, meent Richard. ‘Zo wordt het toch meer een zakelijke aangelegenheid, minder omgeven door emoties.’ Als ik zeg dat ik denk dat het van de hand doen van je levenswerk al met meer dan genoeg emoties is omgeven, glimlacht Richard. ‘Ach, we moeten het niet dramatischer maken dan het is.’ Toch hebben ze, uit voorzorg en ‘om geen overhaaste beslissingen te nemen’, wel een team van bevriende ondernemers om zich heen verzameld, die hen bij de verkoop van het bedrijf begeleiden. ‘Zo kunnen er weloverwogen keuzes worden gemaakt.’ Geïnteresseerden zijn er zeker geweest, vertellen de echtelieden, maar niemand heeft er nog ‘een klap op gegeven’. Het verklaart waarom Richard en Annet nog steeds met volle overtuiging in hun bedrijf werken. ‘Maar het geeft ook afleiding’, merkt Richard droogjes op. ‘Anders ga je toch alleen maar zitten nadenken, en daar schiet niemand iets mee op.’
Uitdagingen
Tenslotte zijn er, naast de gezondheid, uitdagingen genoeg. Ook in 2020 verwachtten (internationale) klanten - goede gezondheid of niet - dat zij op tijd geleverd kregen. En laten we niet vergeten: de uitdaging die corona en de lockdown de hele wereld bracht. Al leek het erop dat de voorzienigheid hier wel heel erg met hen was…
‘Jaren geleden zijn we gestart met een online shop’, vertelt Richard. ‘Dat past heel erg bij ons, dachten we, dus dat gaat ‘bingo!’ worden. Het was een hele uitdaging om dat allemaal op te tuigen, om zichtbaar te worden, maar veel meer dan onze ‘etalage’ is het eigenlijk nooit geworden.’ Annet, lachend: ‘Mensen bekeken de shop en kwamen dan naar onze winkel om het pakket gewoon bij ons te kopen.’
Borrelpakketten
‘Onze kerstpakketten deden het wel leuk’, voegt Richard er nog aan toe. ‘Maar een klapper werd de shop niet echt.’ Corona veranderde dat allemaal. ‘De eerste corona-weken bleef het heel rustig en hielden we ons hart vast’, aldus Annet. ‘Daarna begonnen de borrelpakketten ineens heel goed te lopen.’ Die pakketten waren speciaal voor ondernemers die hun werknemers in coronatijd een hart onder de riem wilden steken. Richard: ‘Ineens begon de verkoop online flink op te lopen. Gezond eten was trendy en onze webshop stond daar al helemaal vol mee’, klinkt het trots. Ook zorgden ze ter plekke voor een ‘drive in’ zodat mensen op veilige afstand toch hun aardbeien en andere aankopen veilig konden doen. ‘Ook hadden we al zeer snel een veilige looproute door onze winkel gemaakt.’ Richards angst dat vanwege Brexit én corona de export naar Engeland en Ierland, een grote afzetmarkt voor de Kalter Aardbeien, zou stagneren, werd niet bewaarheid. De aardbeien uit IJsselmuiden bleven goed in trek. ‘Gelukkig maar, want toen de pleuris uitbrak, waren de aardbeien net rijp’, grinnikt Richard.
Niet stilzitten
Stilzitten is er, ook nu, terwijl er minder geoogst wordt, niet bij. ‘We zijn alweer druk bezig met het samenstellen van de kerstpakketten’, gaat hij verder. ‘Want half werk is geen werk.’ Met andere woorden: er moet gewoon aangepoot worden. Grote steun daarbij is ook het team medewerkers. Zij zetten een extra tandje bij toen ze het nieuws van Richards gezondheid vernamen; waren een flinke steun voor het echtpaar. ‘Iemand die ons bedrijf overneemt, ‘krijgt’ dat team er natuurlijk bij.’ Net als de tien Poolse medewerkers die door jarenlange plukervaring precies weten wat ze moeten doen. Kortom: een gespreid bedje voor wie Kalter Aardbeien wil voortzetten. ‘Maar ook iemand die uitsluitend onze kassen, aangesloten op het duurzame aardwarmte-netwerk, zou willen kopen en hier iets compleet anders wil beginnen, is welkom’, aldus Annet. Horeca, kinderfeestjes; ze ondernemen het allemaal, maar wie dat straks niet wil, die kan wat Annet en Richard betreft zijn/haar eigen sausje over het bedrijf gieten. Al klinkt er toch iets meewarigs in Annets stem door als we even naar de shop blikken en ze zegt: ‘Als kind wilde ik altijd al een cadeauwinkel. Die heb ik met deze shop toch gekregen.’
Genieten
Gaan ze, als het bedrijf eenmaal van de hand gedaan is, alleen nog maar genieten? ‘Je moet uit het leven halen wat erin zit’, zeggen ze. ‘Iedere dag. Maar waar we vroeger wel eens een weekend weg wilden, maar dat niet kon vanwege Moederdag en de voorbereidingen die we daarvoor moesten doen, kunnen we straks iets gemakkelijker zeggen ‘kom, we gaan er lekker even uit’’, dagdroomt Annet. ‘Maar het kan ook maar zo zijn dat we straks gewoon samen weer iets nieuws gaan beginnen.’ De twee hebben namelijk goede hoop dat het leven hen nog veel goeds gaat brengen. ‘Op dit moment voel ik me goed en doen de medicijnen en de behandelingen heel goed hun werk’, vertelt Richard. ‘Er wordt dagelijks gewerkt aan onderzoek. Ooit zal kanker slechts een chronische ziekte zijn, waarmee je zonder problemen honderd kunt worden…’
Een dag na ons interview zijn ze 25 jaar getrouwd. Een mijlpaal. Annet: ‘We zijn een team en dat zullen we altijd blijven.’ Ik voel bewondering voor dit stel dat ik, gek genoeg, pas ontmoet als de ‘rampspoed’ voor de deur staat. ‘Laten we het niet dramatischer maken dan het is’, klinkt het opnieuw berispend. ‘Natuurlijk hebben we ook onze momenten van verdriet, maar het heeft geen zin om bij de pakken neer te gaan zitten.’ Richard: ‘Met verdriet en neerslachtigheid ga je dit niet winnen. We hebben een bedrijf te runnen. Tenslotte is het nog niet verkocht.’
