Komst coronateststraat in Kampen ongewis

(door Maarten van Gemert)
KAMPEN – Tijdens de vergadering van de raadscommissie Inwoners, heeft Rianne van den Berg een toelichting gegeven op het coronabeleid van GGD IJsselland waarvan zij directeur Publieke Gezondheid is. Na afloop sprak ze met deze krant over de ontwikkelingen omtrent het testen op het coronavirus. Voor twee andere punten verwees ze naar het RIVM. Een woordvoerder van het RIVM lichtte het beleid rondom ionisatie en groepsimmuniteit toe.

Op eigen initiatief was Van den Berg naar de raadszaal van het Kamper stadhuis gekomen, zo vertelde ze, naar aanleiding van de geluiden die ze opving vanuit het college en de gemeenteraad. In haar toelichting ging ze uitgebreid in op de stand van zaken, en de ontwikkelingen, rondom het testen op het coronavirus en het bron- en contactonderzoek.
Voor vragen over de al dan niet heilzame werking van ionisatie en het wel of niet streven naar groepsimmuniteit, verwees ze naar het RIVM, het inmiddels overbekende landelijke kennis- en onderzoeksinstituut. Van den Berg benadrukt dat de GGD inzake het coronagebeuren een uitvoerende organisatie is en het beleid uitvoert vanuit de landelijke overheid en het RIVM.

Maatregelen
Van den Berg is vol lof over de maatregelen tijdens de raads- en commissievergaderingen in Kampen. De beperkt aanwezige afgevaardigden zitten in twee ringen waarbij alleen de binnenste ring geacht wordt te spreken. Bij wisseling van plaats wordt de vergadering geschorst en wordt eerst alles gereinigd, waaronder het spreekgestoelte. Pers en publiek zijn niet welkom en worden verwezen naar de online uitzending op de gemeentelijke website.
Vier jaar geleden werd Van den Berg benoemd tot directeur van GGD en GHOR IJsselland. Gedreven door de liefde verhuisde ze van Zuid-Holland naar Overijssel en zegde haar werk op als gemeentesecretaris van gemeente Alblasserdam en coördinerend gemeentesecretaris binnen Veiligheidsregio Zuid-Holland-Zuid. Binnen GGD IJsselland heeft ze nu elf gemeenten onder haar hoede.
Ze prees de gang van zaken in de vergadering want ze benadrukt dat de eerste prioriteit niet bij testen ligt maar bij een basishouding van elke inwoner die de regels volgt van het RIVM. Meteen daarna volgt het testen waarop de overheid aandringt bij klachten. Na Zwolle en Deventer zijn er vanaf één juni, toen iedereen met klachten zich mocht laten testen, in Ommen en Steenwijkerland teststraten geopend.

Rianne van den Berg spreekt met naast zich gemeentebode en reinigingsmiddelen (videobeeld: Maarten van Gemert)

Capaciteit
Op reacties dat de testlocatie in Zwolle vanuit Kampen lang niet altijd haalbaar is binnen de gewenste dertig minuten, wijst Van de Berg allereerst op de capaciteit. Daarnaast spelen nog meer aspecten een (beperkende) rol zoals locatie, personeel, materieel en kosten. Opvallend genoeg kwam de vraag naar een eigen teststraat wel vanuit Kampen maar niet vanuit vergelijkbaar vanaf Zwolle gelegen plaatsen als Dalfsen en Raalte.
Uiteindelijk is de GGD op het gebied van het testen rondom het coronavirus een uitvoerende organisatie, benadrukt Van den Berg. Wanneer vanuit het ministerie van VWS of het RIVM een opschalingsvraag komt, kan Kampen alsnog in beeld komen voor een eigen teststraat. De GGD-directeur spreekt over een huidig aantal van landelijk 30.000 testen per dag oplopend naar 70.000 in het najaar.
Dat aantal zou in januari/februari op kunnen lopen tot 100.000 met de toename van de infectiedruk in het najaar. Voor de regio IJsselland betekent dat een groei naar 2400 testen per dag. De organisatiegrootte van de GGD verdubbelt de komende maanden.

Groepsimmuniteit
In de eerste week na het afkondigen van de coronacrisis nam premier Rutte de term groepsimmuniteit in de mond waarmee dat een doel van beleid en maatregelen leek. Burgemeester Koelewijn gaf die week in een interview met Kamper Nieuws meteen aan dat groepsimmuniteit sowieso op dat moment niet ter sprake was. Later nuanceerde Rutte zijn woorden. In navolging tot wat RIVM-baas Jaap van Dissel voor hem zei, benadrukte de minister-president dat groepsimmuniteit niet het doel was maar wel het gevolg kon zijn.
Rianne van den Berg hield als directeur van GGD IJsselland haar reactie kort vorige week. Ze wijst die wijze als bestrijding van het coronavirus af omdat dat veel te langzaam gaat. Verder verwijst ze naar het RIVM. Harald Wychgel, woordvoerder van het RIVM, sluit zich bij haar woorden aan en wijst op de twee verschillende wegen om te komen tot groepsimmuniteit.
De weg via besmetting van zoveel mogelijk mensen zou tot een onaanvaardbare druk op de gezondheidszorg leiden. Juist de pogingen tot het beheersbaar houden van besmettingen met het coronavirus, leggen vrijwel alle lagen van maatschappij en samenleving al een half jaar plat. De andere methode om te komen tot een immune bevolking tegen het nieuwe COVID19-virus, is mogelijk via een vaccin. Eerder besmette en gevaccineerde mensen beschermen de andere mensen en werpen een drempel op tot verdere verspreiding.

Johann Heinrich Reindert van den Noort in zijn atelier (eigen foto)

Ionisatie
In een ingezonden brief in De Brug, waarover Kamper Nieuws dit artikel schreef, suggereert de Kamper uitvinder Johann van den Noort ionisatie als remedie tegen het coronavirus. Bij monde van Harald Wychgel wil het RIVM niet ingaan op ionisatie. Voorop is en blijft veilig gedrag staan. Van den Noort mist het ’out of the box’ denken bij instanties als de WHO en het RIVM. Zij staren zich blind, volgens de uitvinder en kunstenaar, op een vaccin waarvan de werking en de risico’s ongewis zijn. De tunnelvisie is ”gevaarlijk”, zo stelt hij, en maatregelen van afstand en lockdown ”hebben inmiddels meer kwaad en doden veroorzaakt dan het coronavirus zelf”.
Een overdaad aan negatieve ionen in de atmosfeer zouden niet alleen voor een gezonde, gefilterde lucht zorgen maar ook een goede bescherming bieden tegen virussen en bacteriën. Het RIVM vindt dat echter onvoldoende wetenschappelijk onderbouwd. Desalniettemin wordt ionisatie toegepast om bijvoorbeeld het luchtklimaat in bedrijfspanden te verbeteren.
In 2010 zette het RIVM in het informatieblad ’Ionisatoren en gezondheid’ de wetenschappelijke stand van zaken over ionisatie op een rijtje. De positieve effecten worden genoemd maar op teveel punten wordt wetenschappelijk onderzoek gemist. Die houding is nog niet veranderd, blijkt uit de reactie van het RIVM. Zij blijft zich focussen op een vaccin, zoals de GGD zich blijft focussen op testen en bron- en contactonderzoek.
Daarnaast draaien de reguliere taken van de GGD gewoon door, zoals jeugdgezondheidszorg en monitoring, haast Rianne van den Berg zich te zeggen. Het zijn drukke tijden voor de GGD en zowel het virus als de maatregelen zijn voorlopig nog niet uitgewoed.