Het is een valkuil. Om als reactie op een plotselinge crisis over te gaan naar adequaat handelen, actieplannen, en creatieve ‘doenerigheid’, en je niet eerst te bezinnen op wat er eigenlijk aan de hand is. In deze corona tijd buitelen de nieuwe uitingen van kerk zijn over elkaar heen: livestreams, podcasts, online vieringen, digitaal koffie drinken, etc. etc. Ik ben er zelf ook druk en blij mee, en ik heb er al veel van geleerd.
Niks mis mee, het enthousiasme waarmee al die nieuwe en creatieve vormen worden omarmd, maar er schuilt denk ik ook een valkuil in. Misschien proberen we wel met al die drukte onze eigenlijke verwarring te verbergen. Verwarring over een virus dat grillig en indringend zijn weg gaat, waarvoor nog geen vaccin is, en dat ons samen komen als kerk direct raakt. Om nog maar te zwijgen over de verwarring die deze tijd teweeg kan brengen over nóg dieper liggende vragen over het lijden van de mens en de hand van God daarin.
Deze corona tijd stelt indringende vragen aan de kerk. Met name over hoe en waarom we eigentijds kerk willen zijn.
Wat blijft er over als we niet schouder aan schouder de psalmen en gezangen kunnen laten ‘dreunen’ in het kerkgebouw? Waar gaat het ons eigenlijk om als we op zondag samenkomen? Waarschijnlijk heeft het coronavirus een blijvende betekenis voor de vorm waarin we ons geloof willen beleven. Dat is door de eeuwen heen de ‘gestolde’ vorm van kerk geworden, zoals we die nu kennen. Maar die staat al langer onder druk omdat jongeren die volop deelnemen aan online en netwerkverbanden, zich daar niet meer in herkennen. En nu staat deze gestolde vorm versterkt onder spanning omdat het virus ons belemmert de zondagse viering te doen zoals we gewend waren.
Misschien is het goed de verwarring daarover eerst maar eens toe te laten en met elkaar te beleven. Eerst maar eens tot je door te laten dringen dat de corona tijd geen crisis is, maar een transformatie, ook voor de kerk. Daarin liggen kansen om opnieuw relevant en aansprekend te zijn voor de samenleving. Bezinnen, de diepte in gaan, terug naar de essentie, nog geen antwoorden, voordat we weer naar boven zwemmen met actieplannen.
Het wordt Pinksteren. De discipelen zijn bijeen in Jeruzalem, en de Geest komt in hun midden. Ze gaan verschillende talen spreken. Een verhaal over verwarring en inspiratie. Als ik het verhaal daarover in de Bijbel opnieuw lees, treft me de zin die de omstanders uitspreken: ‘Verbijsterd en geheel van hun stuk gebracht vroegen ze aan elkaar: ‘Wat heeft dit toch te betekenen?’. Laten we die vraag eerst eens aan elkaar stellen en luisteren naar de inspiratie die dan boven komt. Ik heb mijn podcast even opgeschort…
Anneke van der Velde
voorganger Vereniging van Vrijzinnigen
veld5834@planet.nl