Ik probeer altijd te leven in het nu. Daarom heb ik waarschijnlijk zo’n hekel aan geschiedenis. Op school verfoeide ik het vak al. ‘Zonder verleden geen heden!’ zeggen de liefhebbers dan. Dat zal wel, maar ik neem het verleden gewoon voor lief. Ik kan er niets meer mee. Het is geweest.
Laatst hoorde ik in de auto tijdens een nieuwsbulletin dat er ergens weer een standbeeld was neergehaald, omdat de betreffende persoon zich in het verleden had beziggehouden met slavernij. Mijn eerste gedachte was: allemachtig wat sneu. Die lui zijn niet goed bij hun hoofd. Even later kon ik er al wat begrip voor opbrengen. Maar mijn derde gedachte ging verder: wie verdient er überhaupt een standbeeld?
Ik probeerde deze vraag voor mezelf te beantwoorden, maar dat lukte me niet. Aan de basis kwam ik tot de conclusie dat niemand op een voetstuk moet worden geplaatst. En dan bedoel ik echt nooit. Iedereen benut zijn of haar talenten in meer of mindere mate. De zogenaamde geschiedschrijvers wisten die talenten zo in te zetten, dat ze van groot belang zijn geweest voor hun land of de wetenschap. Verdient Rutte straks een standbeeld omdat hij ons door de coronacrisis heeft geleid? Voorstanders vinden misschien van wel, maar tegenstanders zullen daar zeker een stokje voor willen steken. Dat geeft precies aan waar bij mij de schoen wringt als het om dit onderwerp gaat. Niemand is altijd alleen maar goed. Iedereen heeft eigenschappen en daden om minder trots op te zijn. De geschiedschrijvers ook. Met die wetenschap moet je dus niemand op een voetstuk plaatsen.
Alles wat er op dit moment in de wereld gebeurt, wordt onder een vergrootglas gelegd. Daardoor zijn racisme en slavernij nu hot items in het nieuws en op de sociale media. De discussie gaat mij net als velen iets te ver. In mijn ogen worden veel zaken volledig uit z’n verband gerukt. Straks moet het standbeeld van de koe op het ‘Koeplein’ in Kampen ook nog omver, omdat een koe alleen maar witte melk geeft. Ik kijk nergens meer van op…
Waar ik ook niet aan kan wennen is het excuses maken voor gedragingen van anderen. Vooral als het ver in het verleden heeft plaatsgevonden en je er helemaal geen invloed op hebt gehad. Waarom moet Rutte z’n excuses aanbieden voor het slavernijverleden van Nederland? Hij was toen nog niet eens geboren. Ik wil best mijn excuses aanbieden voor de gedragingen van mijn kinderen zolang ze onder mijn hoede vallen, maar ik zou niet weten waarom ik dat bijvoorbeeld voor mijn vader zou moeten doen als hij ze allemaal nog op een rijtje heeft. We zijn zo langzamerhand sterren geworden in het zoeken naar stokken om iemand mee te slaan. Daarvan is Johan Derksen ook de dupe geworden. Het wordt tijd dat we de stokken opbergen en weer normaal tegen elkaar gaan doen. Zoals het in een samenleving hoort. Samen leven betekent samen lachen en samen huilen. Willeke Alberti heeft dit al eens mooi in een lied verwoord. Je hoeft niet altijd je excuses te maken en je kunt ook je schouders ophalen als iemand een andere mening heeft. Wat kan jou het schelen? Zoals ik al eerder heb geschreven: ze kunnen beter over je lullen dan van je vreten.
We kunnen er niet omheen. Onze maatschappij wordt steeds multicultureler. Dat is een feit. Laten we ons focussen op de positieve kanten van deze tendens. Dat geldt voor alle ‘rassen’. Voel je niet te snel aangevallen en besef dat het vaak een kleine groep is die het voor het gros verpest. Aan de basis willen bijna alle mensen hetzelfde: lekker leven met elkaar. Laat je beeld daarom door niemand vertroebelen. Misschien denken we met z’n allen over een paar jaar: wat gedroegen we ons als debielen in 2020. Ik hoop het, maar heb niet de verwachting dat het zover zal komen. Als het zou helpen, mogen alle standbeelden wat mij betreft direct verdwijnen. Dan laten we het verleden achter ons en gaan we met een schone lei de toekomst in. Met elkaar en voor elkaar, omdat iedereen ertoe doet…
Sybren Gerlofsma | dinsdag 14 juli 2020 18:21