(door Maarten van Gemert)
KAMPEN – Het coronavirus slaat toe in alle lagen van de samenleving, beter gezegd, de gevolgen doen zich gelden in alle sectoren van de maatschappij. Zo ook voor de kerkgang afgelopen weekeinde. Alle kerken binnen de Protestantse Gemeente Kampen (PGK) hadden hun diensten afgeblazen. De Westerkerk en de Broederkerk zochten hun toevlucht tot internet ”om de lofzang gaande te houden”.
Enkele uren na de persconferentie donderdagmiddag, waarop premier Rutte drastische maatregelen aankondigde, kwam de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) met richtlijnen om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Het advies om geen bijeenkomsten met meer dan honderd mensen te houden, betekende geen kerkelijke samenkomsten op zaterdag en zondag. Derhalve werden er diensten gehouden in een verlaten kerk die thuis te volgen waren via kerkradio en internet.
Westerkerk
In overleg met de Algemene Kerkraad besloten de kerkraden van de wijkgemeenten binnen de PGK het advies van de koepelorganisatie PKN te volgen. Van oudsher bestaat de mogelijkheid en gewoonte om via kerkradio thuis diensten mee te beleven. De laatste jaren is daar internet bijgekomen: via de eigen website, via een landelijke website, via YouTube of via een app op de mobiel. Zo is er ook voor de collecte een digitale oplossing voorhanden.
In de Broederkerk koos men voor een live ’streaming’ van de kerkdiensten via YouTube. De Westerkerk liet haar kerkdienst ’broadcasten’ via kerkomroep.nl. Daar maken veel kerken gebruik van en gezien de verwachte toeloop, hadden de beheerders van kerkomroep.nl zondagmorgen een crisisteam paraat. Kerkleden van wijkgemeente Open Hof en pioniersplek De Stroom werden verwezen naar een korte dienst op TV.
De EO verzorgde zondagmorgen een speciale uitzending vanuit de kapel van het dienstencentrum van de PKN. Scriba ds. René de Reuver ging voor en sprak over de ”voortgaande triomftocht van het virus”. Na de EO volgde de KRO met een mis vanuit een lege St. Martinuskerk in Sneek, enkel gevuld door pastoor, koster, misdienaars, acolieten en een koor plus organist. De katholieke Kamper Buitenkerk bleef gesloten. In de spaarzaam geopende Kamper PKN-kerken waren alleen dominee, kerkenraad, koster en organist aanwezig.
Ewald Pikkert vertelde in de online kerkdienst over zijn deelname aan de Muskathlon (foto: Maarten van Gemert)
Grondrecht
In de Westerkerk ging ’s middags ds. Wilbert Dekker voor. Hij had al afgesproken met Ewald Pikkert, die over zijn deelname aan de Muskathlon zou vertellen. Pikkert vormde met zijn unieke aanwezigheid de uitzondering die de regel bevestigt. Dekker sprak na afloop van een ”aparte beleving”. De lege kerkzaal werd goed gemaakt door de wetenschap dat de kerkgangers thuis aanwezig waren. Feitelijk ervoer hij daardoor een ”aparte verbondenheid”.
Jan-Willem Prins, voorzitter van de wijkkerkenraad, prees de genomen verantwoordelijkheid. ”We hebben ons niet laten gijzelen”, zei hij na afloop, ”maar gebruik gemaakt van de nieuwe mogelijkheden die de techniek ons biedt.” Hij kon nog niet zeggen hoe het volgende weekeinden gaat of bij de vesper woensdagavond. ”In alle facetten is het belangrijk aanwezig te zijn”, merkte hij op waarmee hij aansloot op ’een persoonlijk woord’ van Dekker op Facebook.
Deze had geschreven over de twee polen van de crisis die het coronavirus veroorzaakt. Enerzijds verantwoordelijkheid om, desnoods via zelf opgelegde beperkingen, je medemens te beschermen. Anderzijds vrijheid die je hebt als christen. Je kunt vrij zijn van angst en je hoeft dus niet in paniek te raken of te gaan hamsteren. Een andere vrijheid, die van samenkomst, ligt diep verankerd in de grondwet. Daarom sprak Rutte, en na hem de PKN en de PGK, officieel slechts over adviezen. Om het voortwoekeren van het coronavirus te stoppen.
