“Een keer per week passen mijn schoonouders op onze kinderen. Als mijn vrouw en ik dan uit het werk komen, staat het eten al klaar. Ideaal dus. Zoals op veel plekken ontstaat er dan vaak een gesprek over hoe de dag verlopen is. Pas geleden werd echter de levering van de wekelijkse boodschappen door een grote supermarktketen onderwerp van gesprek.
Daarin benadrukte mijn schoonmoeder het belang van boodschappen doen in je eigen buurt: ‘Die ondernemers moeten ook wat verdienen’, zei ze, ‘bovendien hebben die winkels een sociale functie. Eenzame mensen hebben bij het doen van een boodschap meteen even een praatje.’ Door deze heldere stellingname voelde ik mij toch een beetje in de verdediging gedrukt. Uiteraard hebben schoonmoeders dat recht. Toch haastte ik mij te zeggen dat wij vaak boodschappen doen in het winkelcentrum van IJsselmuiden en op de markt. Maar veel gezinnen zullen het herkennen dat het toch wel heel makkelijk is als ‘de grote boodschappen’ regelmatig aan huis worden bezorgd. Als je het slim doet, hoef je het voor de prijs niet te laten en bovendien levert het een hoop vrije tijd op.
Ik moest aan dit gesprek denken toen ik vorige week in De Stentor een groot artikel las over ons koopgedrag en de toekomst van winkels. Het was geschreven mede naar aanleiding van het einde van Hudson’s Bay en de leegstand in binnensteden. De strekking was dat ons winkellandschap blijvend veranderd is. Bijna iedereen koopt regelmatig online. Het gaat dan echt niet meer alleen om een boek van bol.com, maar ook om vakanties, wasmachines, dagelijkse boodschappen en auto’s. Tegelijkertijd hebben (ook) online winkels het financieel moeilijk en is er voor fysieke winkels alleen toekomst als zij meebewegen met het veranderde koopgedrag van de consument. Dit betekent dat een fysieke winkel tenminste ook online aanwezig moet zijn, als verlengde etalage. Bovendien moet in de winkel beleving worden toegevoegd die online niet te vinden is. Dat betekent echter niet persé meer personeel voor goed advies, want door het online winkelaanbod is de consument vaak beter geïnformeerd dan het personeel zelf. Tegelijkertijd voorspelt men dat ook het online winkelen zal veranderen: ‘gratis’ bezorgen en retourneren is op de lange termijn niet houdbaar vanwege de te hoge kosten en het aspect van duurzaamheid.
Online winkelen heeft de afgelopen jaren natuurlijk effect gehad op binnensteden. De binnenstad is wat dat betreft blijvend veranderd. De tijd dat Kampen trots kon adverteren met ‘de langste winkelstraat van Nederland’ ligt definitief achter ons. Omdat levendige binnensteden echter heel belangrijk zijn voor gemeenten, leggen zij vaak beperkingen op aan winkelgebieden die daar qua winkelaanbod mee kunnen concurreren. De vraag is dan vaak wat voor type winkels zich waar wel of niet mogen vestigen. Als gemeente kun je dit regelen in bijvoorbeeld je detailhandelsbeleid en bestemmingsplannen. De afgelopen tijd worden er echter - onder andere vanwege nieuwe Europese richtlijnen - steeds strengere eisen gesteld aan het opleggen van dergelijke beperkingen. Je moet bijvoorbeeld steeds beter onderbouwen waarom een bepaalde winkel zich wel in de binnenstad en niet op het Melmerpark mag vestigen. Ik verwacht dat overheden steeds minder juridische ruimte krijgen om hier eisen aan te stellen.
Juist daarom vind ik het belangrijk om vast te stellen dat het het een combinatie van winkelen, cultuur, wonnen en ontspannen is die onze Kamper binnenstad aantrekkelijk moet houden. Samen met ondernemers, vastgoedeigenaren, Stichting Kampen Partners en de provincie Overijssel werken wij daar hard aan door via het Stadsarrangement €300.000 te investeren in meer samenwerking, het vullen van winkelpanden, nieuwe evenementen en concepten en het voorkomen van leegstand. Onze binnenstadsmanager Leo Hoksbergen speelt daarin een belangrijke rol. Ik hoop dat zijn inspanningen succesvol zijn en dat veel consumenten de weg naar de binnenstad (opnieuw) weten te vinden. Mijn schoonmoeder zal het toejuichen.’
Geert Meijering (CDA)
Wethouder Economische Zaken
g.meijering@kampen.nl
